Γράφει o Μίλτος Μιχαλάς
Πέντε προορισμοί για χαλαρωτικά Σαββατοκύριακα στη φύση της Μακεδονίας
Χιόνια, δροσερός αέρας του βουνού, ειδυλλιακά τοπία, παραδοσιακοί οικισμοί που μαγεύουν, καλό φαγητό και μοναδική φιλοξενία. Η Βόρεια Ελλάδα προσφέρει άπειρες επιλογές για απολαυστικές εξορμήσεις και ο χειμώνας είναι ίσως η ιδανικότερη εποχή για να απολαύσουμε τα όμορφα τοπία της. Παρακάτω ξεχωρίζουμε πέντε από τα πιο γοητευτικά παραδοσιακά χωριά της Μακεδονίας και ετοιμάζουμε βαλίτσες για Σαββατοκύριακα γεμάτα δυνατές εμπειρίες και συγκινήσεις.
Νυμφαίο, Φλώρινα
Ένα από τα δέκα ομορφότερα χωριά όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης, σύμφωνα με τους περισσότερους ταξιδιωτικούς οδηγούς, βρίσκεται στο νομό Φλωρίνης, στο ανατολικό κομμάτι του όρους Βίτσι και σε υψόμετρο περίπου 1.350 μέτρων. Ο παραδοσιακό οικισμός του Νυμφαίου απέχει 57 χλμ. από τη Φλώρινα και βρίσκεται μέσα σε ένα υπέροχο αλπικό τοπίο που συγκλονίζει κάθε επισκέπτη. Πετρόχτιστα σπίτια, εντυπωσιακά αρχοντικά –απομεινάρια της ένδοξης περιόδου μεταξύ του 18ου και των αρχών του 20ου αιώνα– και λιθόστρωτα σοκάκια συνθέτουν ένα μοναδικό σκηνικό. Το χειμώνα, με το λευκό πέπλο του χιονιού να έχει σκεπάσει τα πάντα, το τοπίο μοιάζει πραγματικά ονειρικό. Στο χωριό αξίζει να επισκεφτείτε το Μουσείο Αργυροχρυσοχοΐας, Λαογραφίας και Ιστορίας, το ναό το προστάτη του Αγίου Νικολάου, καθώς και το Πάρκο Άγριας Φύσης. Σημείο αναφοράς του οικισμού αποτελεί το Περιβαλλοντικό Κέντρο Αρκτούρου, που δημιουργήθηκε από την ομώνυμη μη κυβερνητική και μη κερδοσκοπική περιβαλλοντική οργάνωση, για την προστασία της άγριας πανίδας (κυρίως αρκούδων και λύκων) και του φυσικού περιβάλλοντος.
Διαμονή: Ο παραδοσιακός ξενώνας Νύμφες βρίσκεται στην καρδιά του οικισμού και στεγάζεται σε κτήριο του 1923 που ανακαινίστηκε πρόσφατα (τηλ. 23860 31114, www.nymfeshotel.gr). Σε προνομιακή θέση και σε απόσταση 400 μέτρων από το κέντρο του χωριού, το ξενοδοχείο Μάνης (τηλ. 23860 31111, www.manis-hotel.gr) προσφέρει θέα στο πανέμορφο αλπικό τοπίο με τις οξιές.
Φαγητό: Στην ταβέρνα Πλατεία θα γευματίσετε με παραδοσιακά πιάτα στη γάστρα και κρέατα στη σούβλα. H ταβέρνα Θωμάς στο χωριό Σκλήθρο, 10 λεπτά έξω από το Νυμφαίο, αποτελεί κορυφαία επιλογή για φαγητό στην περιοχή. Σχεδόν 40 διαφορετικά πιάτα καθημερινά, 30 διαφορετικά τυριά από όλη την Ελλάδα και περισσότερες από 500 ετικέτες ελληνικών κρασιών υπόσχονται μια μοναδική γαστρονομική εμπειρία (τηλ. 23860 31206, www.agonari.gr).
Παλαιός Παντελεήμονας, Πιερία
Φωλιασμένος στις πλαγιές του κάτω Ολύμπου και σε υψόμετρο 500 μέτρων, ο Παλαιός Παντελεήμονας είναι ένας από τους δημοφιλέστερους ορεινούς προορισμούς στη Βόρεια Ελλάδα. Ο γραφικός παραδοσιακός οικισμός προσφέρει φανταστική θέα προς το Κάστρο του Πλαταμώνα, το Θερμαϊκό Κόλπο και τα παράλια της Πιερίας. Ο Παλαιός Παντελεήμονας είχε σχεδόν ερημώσει τη δεκαετία του ’50, αλλά μερικές δεκαετίες αργότερα αναπαλαιώθηκε και μπήκε σε τροχιά τουριστικής ανάπτυξης διατηρώντας τα χαρακτηριστικά που τον κατέστησαν αγαπημένο προορισμό έως και σήμερα. Αυτό το υπέροχο πέτρινο χωριό θα σας κερδίσει με την πρώτη ματιά. Αφού αφήσετε το αυτοκίνητό σας στο χώρο στάθμευσης στην είσοδο του οικισμού, ένα καλντερίμι θα σας οδηγήσει στην πλακόστρωτη πλατεία, όπου δεσπόζουν η εκκλησία του Παντελεήμονα και το παλιό σχολείο κάτω από τα αιωνόβια πλατάνια. Η θέα από εδώ ψηλά είναι μαγευτική. Πέτρινα σπίτια και γραφικά καταστήματα που πωλούν είδη λαϊκής τέχνης και παραδοσιακά προϊόντα πλαισιώνουν τα πλακόστρωτα δρομάκια του οικισμού. Ολόγυρα, πυκνά δάση από καστανιές και οξιές προκαλούν τους φυσιολάτρες να τα διασχίσουν. Το χωριό της Άνω Σκοτίνας, το κάστρο του Πλαταμώνα, ο αρχαιολογικός χώρος και το Μουσείο του Δίου και το Αρχαιολογικό Πάρκο Λειβήθρων βρίσκονται σε κοντινή απόσταση και παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον.
Διαμονή: Στην είσοδο του χωριού θα βρείτε το παραδοσιακό ξενοδοχείο Πλειάδες με ευρύχωρα και προσεγμένα δωμάτια (τηλ. 23520 22661, www.pliades.gr). Μια καλή επιλογή είναι και ο ξενώνας Κυράνη (τηλ. 6978 372992, www.kyrani.gr).
Φαγητό: Στην ταβέρνα Όλυμπος, στην πλατεία του χωριού, θα βρείτε μεγάλη ποικιλία σε μαγειρευτά, σούβλες και νόστιμα ντόπια κρεατικά (τηλ. 23520 22377). Στο εστιατόριο του ξενώνα Πλειάδες θα φάτε ωραία πιάτα βασισμένα σε τοπικές συνταγές δίπλα στο τζάκι και με θέα τον χιονισμένο Όλυμπο (τηλ. 23520 22661).
Άνω Πορόια, Σέρρες
Ένα από τα πιο γραφικά χωριά του νομού Σερρών βρίσκεται κουρνιασμένο στις πλαγιές του όρους Μπέλες, βορειοδυτικά της λίμνης Κερκίνης και σε απόσταση αναπνοής από τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Τα Άνω Πορόια είναι ένας αμφιθεατρικά χτισμένος οικισμός, που προσφέρει υπέροχη θέα στη λίμνη Κερκίνη. Από το δάσος ακριβώς πάνω από τα σπίτια ξεκινούν πολλά ρυάκια, τα οποία σχηματίζουν ένα μεγάλο δίκτυο που διατρέχει τον οικισμό και τον τροφοδοτεί με κρύα, γάργαρα νερά όλο το χρόνο. Γύρω από την κεντρική πλατεία με τα τεράστια πλατάνια θα βρείτε μαγαζάκια με τοπικά προϊόντα και ταβέρνες για να δοκιμάσετε ντόπιες γεύσεις (από τις επιβεβλημένες επιλογές, το κρέας νεροβούβαλου). Στο πιο ψηλό σημείο του χωριού θα περπατήσετε ανάμεσα στο πυκνό δάσος, θα δείτε τα άλογα που διατίθενται για ιππασία μέσα στο βουνό και θα θαυμάσετε για άλλη μία φορά τη θέα. Μην χάσετε την ευκαιρία να κάνετε μια βόλτα με «πλάβα» στη λίμνη. Σε μικρή απόσταση από τα Άνω Πορόια και πολύ κοντά στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα βρίσκεται το χωριό Άγκιστρο με τα φημισμένα ιαματικά λουτρά. Μπορείτε επίσης να επισκεφτείτε το γειτονικό χωριό της Ροδόπολης για να ψωνίσετε προϊόντα delicatessen από βουβαλίσιο κρέας.
Διαμονή: Στα παραδοσιακά δωμάτια του ξενώνα Βιγλάτορας που συνδυάζει αρμονικά αυθεντικά υλικά και έπιπλα με σύγχρονες ανέσεις (τηλ. 23270 51231, 6944 455234, viglatorashotel.com). Εναλλακτικά, στο ξενοδοχείο Έπαυλις (Κάτω Πορόια, τηλ. 23270 28180, epavlishotel.gr).
Φαγητό: Στην Πλαγιά του Μπέλες (τηλ. 23270 51467) για ντόπια κρεατικά και τις Πέστροφες για πέστροφα ψητή, καπνιστή φιλέτο ή πλακί (τηλ. 23270 51500). Στην Κερκίνη θα φάτε καλά στον Διόνυσο (τηλ. 23270 41215) και στην Ελωδία (τηλ. 23270 41502). Must γεύση τα πιάτα με βουβαλίσιο κρέας.
Άγιος Αθανάσιος, Πέλλα
Σε απόσταση 30 χιλιομέτρων από την πόλη της Έδεσσας και πολύ κοντά στο χιονοδρομικό κέντρο Bόρας, το χωριό του Παλαιού Αγίου Αθανασίου αποτελεί αγαπημένο προορισμό πολλών Βορειοελλαδιτών και κυρίως όσων αγαπούν το χειμώνα και τα χειμερινά σπορ. Χτισμένος σε υψόμετρο 1.200 μέτρων στις πλαγιές του όρους Καϊμάκτσαλαν, έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός από το 1992. Η γραφικότητα είναι ένα από τα βασικά στοιχεία του οικισμού που χαρακτηρίζεται για την παραδοσιακή μακεδονίτικη αρχιτεκτονική, τα πετρόχτιστα σπίτια με κεραμοσκεπές και τα λιθόστρωτα καλντερίμια. Το χωριό οικοδομήθηκε περίπου τον 14ο αιώνα (η παλαιότερη ονομασία του ήταν Τσέγανη), εγκαταλείφθηκε κατά τη δεκαετία του ’80 και μεταφέρθηκε χαμηλότερα με το όνομα Νέος Άγιος Αθανάσιος. Ωστόσο, από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 η ανάπτυξη του γειτονικού χιονοδρομικού κέντρου έφερε πάλι κόσμο στον παλιό οικισμό. Τα παραδοσιακά πέτρινα κτήρια, το ιδανικό κλίμα για τους λάτρεις του χειμώνα και η μικρή απόσταση από το χιονοδρομικό (μόλις 16 χλμ.) ανέβασαν στα ύψη το ενδιαφέρον και τη ζήτησή του. Σήμερα, ο Άγιος Αθανάσιος είναι το πιο κοσμικό ορεινό χωριό της Μακεδονίας, με cozy ξενώνες, πολυτελή ξενοδοχεία, παραδοσιακές ταβέρνες, εστιατόρια, cafés και μαγαζιά για όλα τα γούστα. Σημείο αναφοράς το χειμώνα αποτελεί το Χιονοδρομικό Κέντρο Καϊμακτσαλάν. Το πιο διάσημο χιονοδρομικό της Μακεδονίας βρίσκεται στο μεγαλύτερο υψόμετρο στην Ελλάδα (έχει αναβατήρα στα 2.480 μέτρα) πράγμα που του εξασφαλίζει άριστη ποιότητα χιονιού και μεγαλύτερη διάρκεια σεζόν. Το χιονοδρομικό διαθέτει αρκετές πίστες και αναβατήρες, αλλά και δραστηριότητες για παιδιά.
Διαμονή: Το Miramonte Chalet Hotel Spa είναι ένα πολυτελές art hotel που προσφέρει ένα δυνατό πακέτο παροχών (τηλ. 23810 39904, www.miramonte.gr). Ο παραδοσιακός ξενώνας Ελάτη διαθέτει ευρύχωρα δωμάτια με όλες τις σύγχρονες ανέσεις (τηλ. 23810 32030, www.elatipella.gr).
Φαγητό: Στην πετρόχτιστη Καλύβα, που αποτελεί κλασικό στέκι καλοφαγάδων στην περιοχή (τηλ. 23810 32060), στη ζεστή ταβέρνα του Πέτρου και της Ελένης (τηλ. 23810 31795) και στο Καταφύγιο για φαγητά στη γάστρα που αργοψήνονται στον παλιό πέτρινο ξυλόφουρνο (τηλ. 23810 31883).
Μεσορόπη, Καβάλα
Χωμένη στην αγκαλιά του Παγγαίου, μιάμιση ώρα μακριά από τη Θεσσαλονίκη και 30 λεπτά από την Καβάλα, βρίσκεται η Μεσορόπη, το «Πήλιο της Καβάλας». Είναι ένα από τα ομορφότερα χωριά της περιοχής και θα σας μαγέψει με την πρώτη ματιά. Πλακόστρωτα σοκάκια, σπίτια μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα, μια πλατεία με πέτρινο πηγάδι, παλιά καπνομάγαζα και καταστήματα επαγγελμάτων που έχουν εκλείψει μαρτυρούν την αλλοτινή ακμή του τόπου. Στο χωριό υπάρχει ένα μικρό λαογραφικό μουσείο που στήθηκε με μεράκι από τους κατοίκους, καθώς και το εκκλησάκι της Αγίας Κυριακής, που στέκεται όρθιο εδώ και τέσσερις αιώνες. Μπορείτε επίσης να επισκεφθείτε τα πέτρινα τοξωτά γεφύρια των Κλωθώρη και Μαχμούτ Αγά και να παρακολουθήσετε από κοντά την παρασκευή μελιού, ταχινιού και χαλβά, αλέθοντας το σουσάμι με παραδοσιακό τρόπο στον παλιό μύλο. Για τους φυσιολάτρες υπάρχει ένα μονοπάτι εξαιρετικού κάλλους, το οποίο ξεκινά από το χωριό και είναι μια αληθινή αποκάλυψη. Ρεματιές με νερό, πλατάνια, καρυδιές και γεφυράκια αποτελούν το σκηνικό της διαδρομής ως τη Βοσκόβρυση, όπου υπάρχει ένα σπήλαιο. Στην ευρύτερη περιοχή, αξίζει να επισκεφτείτε το χωριό Μουσθένη, αλλά και το χιονοδρομικό της Δράμας, το οποίο απέχει περίπου μία ώρα από τη Μεσορόπη.
Διαμονή: Ο ξενώνας Κλαδί Ελιάς διαθέτει μεγάλες σουίτες, με φινετσάτη διακόσμηση και όλες τις σύγχρονες ανέσεις (τηλ. 25920 93293, www.kladielias.gr).
Φαγητό: Στο πέτρινο εστιατόριο του ξενώνα Κλαδί Ελιάς θα απολαύσετε μοναδικές μεσογειακές γεύσεις και εκλεκτά τοπικά κρασιά. Στην ταβέρνα Καστανιές σερβίρουν καλοφτιαγμένους μεζέδες και ζουμερά κρέατα στα κάρβουνα (τηλ. 25920 93687).
πηγή :
Τσικνοπέμπτη είναι η Πέμπτη της δεύτερης εβδομάδας (της κρεατινής) των Αποκρεών. Ο εορτασμός αυτής της ημέρας είναι ένα έθιμο που δεν γνωρίζουμε από πού προέρχεται.
Οι τσιγαρίδες είναι το τραγανό και πολύ νόστιμο υπόλειμμα του χοιρινού λίπους μαζί με κρέας αφού έχει αφαιρεθεί από το καζάνι η «λίγδα», το καθαρό λίπος δηλαδή. Στο παρελθόν και την παραμονή των Χριστουγέννων όλοι οι κάτοικοι του χωριού σφάζαν το δικό τους γουρούνι. Το λίπος του γουρουνιού , τη «λίπα», όπως την έλεγαν, την έκοβαν μικρά κομματάκια και την έλιωναν στη φωτιά. Αφού έλιωνε ένα τμήμα από το λίπος έμεναν στο καζάνι μικρά κομματάκια από λίπος και κρέας. Ήταν οι περίφημες « τσιγαρίδες», το αγαπημένο φαγητό μικρών και μεγάλων.Μετά το ψήσιμο στα καζάνια άρχιζε το τσιμπούσι με άφθονο κρασί αλλά και χορό. Το υπόλοιπο λίπος το στράγγιζαν σε τενεκέδες και το χρησιμοποιούσαν για να φτιάχνουν πίτες , τηγανίτες και μπουκουβάλα ή το άλειφαν πάνω σε φέτες ψωμιού.
Η «Τσικνοπέφτη» στα χωριά των Αγράφων ήταν η μέρα που ετοίμαζαν το «παστό». Έβραζαν το λίπος με λίγο νερό, ραντίζοντάς το συγχρόνως με νερό. Το σούρωναν στη συνέχεια. Αυτή ήταν η «γουρναλοιφή». Φυλαγόταν σε δοχεία (πήλινα). Χρησιμοποιούνταν ως άρτυμα για όλη τη χρονιά. Στον πάτο του καζανιού έμεναν οι «τσιγαρίδες» που νοστίμιζαν τα φαγητά (με χόρτα, αυγά, όσπρια). 
Σε καζάνι έβραζαν το κρέας με λίγο κρασί για να βγάλει λίπος, που με αυτό έβραζε. Έριχναν τα μπαχαρικά για νοστιμάδα και τα λουκάνικα, αφού τα καθάριζαν από την καπνιά. Πρόσεχαν μη «τσικνιστούν» γιατί θα χάλαγε όλο το «παστό». Μετά το βράσιμο καθάριζαν το κρέας από τα κόκαλα, έκοβαν τα λουκάνικα και τα τοποθετούσαν σε δοχεία πήλινα και τα περιέχεαν με λίπος για να σκεπαστούν οι μεζέδες.
