Γιαγιά και παππούς ειναι παράδοση...!

Τούς κοιτούσα με μάτια ορθάνοιχτα, γεμάτα έκπληξη για όσα μετέφεραν προς εμένα, από έναν κόσμο που φαινόταν τόσο μακρινός, και μου ‘διναν την εντύπωση πως άγγιζε την αρχή των πάντων! Ήταν εξαιρετικά δύσκολο να ξεχωρίσω τότε την πραγματικότητα από το παραμύθι. Ρουφούσα τα λόγια τους σα στεγνό σφουγγαράκι.
Όπως κάθε ενήλικος, καταλαβαίνω πολύ καλά σήμερα, πως είναι αδύνατον ένα παιδί ν΄ αντιληφθεί τον χρόνο. Πρόκειται για μια διάσταση, η έννοια της οποίας οικοδομείται εξαιρετικά αργά και σε άμεση συνάρτηση με τα στάδια ωρίμανσης και τις εμπειρίες του ανθρώπου.
Με λίγα λόγια, αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε τον χρόνο μόλις καταφέρουμε να αποκτήσουμε συνείδηση παρελθόντος, να νιώσουμε τη σημασία του χθες και του σήμερα, και να βρούμε μονάδα για να μετρήσουμε την μεταξύ τους απόσταση.
   Αυτός ακριβώς ήταν ο λόγος για τον οποίο τα λόγια τους φάνταζαν στο μυαλό μου σαν παραμύθι

Το παραμύθι, έχει διαφορετική σημασία για τα παιδιά από αυτήν που έχει για τους ενήλικες. Και ενώ διαθέτει τη δυνατότητα της εύκολης πρόσληψης για να γίνει κατανοητό, εμπεριέχει, παράλληλα, το στοιχείο της αλήθειας.
Αφού, λοιπόν, δεν είχα μεγάλο παρελθόν, κι η ζωή μου ήταν σχεδόν κενή εμπειριών, τα λόγια του παππού κατέφθαναν στ΄ αυτιά μου από μια χρονική απόσταση ασύλληπτη για το μυαλό μου.

    Οι αφηγήσεις της γιαγιας για τα δικά της παιδικά και νεανικά χρόνια, τόσο έντονες, τόσο πειστικές, πού και πού τόσο συναισθηματικά φορτισμένες και τόσο λεπτομερειακά περιγραφικές, αποτυπώνονταν στη μνήμη μου με τέτοιον τρόπο, που απελευθέρωναν τη φαντασία μου, και μου έδιναν την ελευθερία να πλάσω και να συνθέσω αυτά τ΄ ακούσματα με τον δικό μου μοναδικό τρόπο, δίχως να έχω συνείδηση καν – όπως δεν είχε φυσικά κι εκείνη – του τεράστιου επιτεύγματος της οργάνωσης της σκέψης μου και της οικοδόμησης των νοητικών μου σχημάτων   που συντελείτο αυτές τις στιγμές με αυτόν τον πηγαίο και αυθόρμητο τρόπο.

Παρακολουθούσα με δέος το παππού να διηγείται εμπειρίες και περιστατικά από "τα μακρινά" εκείνα χρόνια, για τον τρόπο ζωής,για το στρατό, για τις χαρές και τις λύπες, την ξεγνοιασιά και τα προβλήματα, τον αγώνα των γονιών της, καθώς προσπαθούσαν να επιβιώσουν σε δύσκολες εποχές, τους γάμους και τα πανηγύρια, τους χορούς και τα γλέντια, τα ξεχασμένα, σήμερα, παιχνίδια και τους κανόνες τους, που έπαιζαν με τους συνομηλίκους του, το "μπερτάκι" που ‘πεφτε απ’ τους γονείς ή τον δάσκαλο για τις αταξίες του, και τόσες άλλες πληροφορίες.Πολύ συχνά είχα την ευκαιρία να ενεργοποιώ τις αισθήσεις μου με γεύσεις και μυρουδιές που συνδέονταν άμεσα με τις παραδοσιακές γαστρονομικές απολαύσεις που δημιουργούσε για μένα η γιαγιά.
Ούτε κατά διάνοια μπορούσα να φανταστώ τότε, ότι τα παραπάνω δεδομένα, σε συνδυασμό μ’ εκείνα που προσλάμβανα από τους γονείς μου, δημιουργούσαν την ατομική μου πολιτισμική βάση, πάνω στην οποία, αργότερα, θα στήριζα την προσωπική μου πολιτισμική ταυτότητα.

   Πολύ αργότερα, και χάρη στη βοήθεια και τη συμβολή εξειδικευμένων σπουδών, διαπίστωσα ότι γενιές και γενιές ανθρώπων μεγάλωσαν και δημιούργησαν οικοδομώντας επάνω στα θεμέλια της εκάστοτε οικογενειακής παράδοσης, κεντρικό πρόσωπο της οποίας - και με εξέχοντα πρωταγωνιστικό ρόλο - είναι η γιαγιά και ο παππούς.
Επομένως, αποτελούν για κάθε μικρό παιδί την οικεία μορφή, η οποία, αφενός μεν, είναι φορέας ζωντανής παράδοσης, ηθών και εθίμων, αφετέρου δε, λειτουργεί ως ο συνδετικός κρίκος παρελθόντος – παρόντος, γεγονός που θεωρείται ως ιδιαίτερα σημαντικό για τη θεμελίωση ιστορικής συνείδησης, ενώ λειτουργεί και αξιοποιείται πλέον από τις σύγχρονες διδακτικές μεθόδους ως εργαλείο, απαραίτητο για την ανάπτυξη και την οικοδόμηση ιστορικής γνώσης.

Related Posts :