Το άρμεγμα λοιπόν είναι η σπουδαιότερη δουλειά του τσοπάνη. Κουραστική και χρονοβόρα…
Η διαδικασία του παραδοσιακού αρμέγματος γίνεται στη στρούγκα. Στρούγκα είναι ένας ειδικά κατασκευασμένος χώρος για την εργασία αυτή. Έχει σχήμα στρογγυλό ή οβάλ. Οι στρούγκες που γίνονται με ξύλα λέγονται ξυλόστρουγκες. Οι στρούγκες που γίνονται με πέτρες, λιθάρια λέγονται λιθαρόστρουγκες.
Μπροστά και πίσω έχει άνοιγμα. Το πίσω άνοιγμα λέγεται πισωστρούγκι. Είναι μεγάλο για να περάσουν όλα τα γαλάρια μέσα στη στρούγκα. Τα ζώα στριμωγμένα περιμένουν να διαβούν με τη σειρά ένα ένα μπροστά για άρμεγμα.
Ένα ή δύο άτομα πίσω εμποδίζουν τα άταχτα ζώα, κυρίως γίδες, να φύγουν έξω ή να πηδήσουν πάνω από τη στρούγκα,στρουγκολόγοι.
Έτσι με την αράδα περνούν όλα από τα χέρια του αρμεχτή ή των αρμεχτάδων, που κάθονται στο μπροστινό μέρος. Μπροστά στη στρούγκα δεξιά και αριστερά από το μικρό άνοιγμα, την ποριά, τοποθετούν οι τσοπάνηδες μια πέτρα στρογγυλή για κάθισμα.
Η κάθε πέτρα λέγεται στρογγόλιθο. Είναι τα σκαμνιά, όπου κάθονται οι αρμεχτάδες. Από κει πιάνουν τη γίδα ή την προβατίνα, ανοίγουν τα πόδια τους, σκύβουν το κεφάλι και αρμέγουν τα μαστάρια του ζώου. Το γάλα συλλέγεται σ’ ένα δοχείο που λέγεται καρδάρα. Αφήνουν το ένα ζώο πιάνουν το άλλο κλπ. μέχρι να περάσουν όλα…
Χρειάζεται τέχνη και δύναμη για να αδειάσει το μαστάρι. Ο αρμεχτής χύνει πολύ ιδρώτα!
Πρέπει νάχει πλάτες γερές και χέρια τσιλικένια!
Όταν είναι μοναχός του ο τσοπάνης και έχει βοηθό μόνο τη γυναίκα του, τα πράγματα είναι ακόμα πιο δύσκολα…
Θυμάμαι τον πατέρα μου που κάθόταν μόνος στο στρουγγόλιθο να αρμέξει 150-160 γαλάρες… Κολυμπούσε στον ιδρώτα!!!
Βεβαίως υπάρχει η επαφή με τη φύση , τα βουνά και τις ραχούλες, με τα ζώα και τα πουλιά! Υπάρχει όμως και η ανείπωτη κούραση, ο κίνδυνος, η μοναξιά, η παντελής έλλειψη ελεύθερου χρόνου… Θα αναφέρω εδώ μια χαρακτηριστική φράση του πατέρα:
«το ‘να το μαστάρ(ι) τ’ς γίδας βγάνει γάλα κι τ΄ άλλο φαρμάκι…» .
Προφανώς εννοούσε τις ωφέλειες, αλλά και τα βάσανα του κάθε τσοπάνη της γενιάς του!
Θα κλείσω με ένα τσοπάνικο τραγούδι:
«τ’ αρμέξανε τα πρόβατα, τ’ αρμέξανε τα γίδια,
βλάχα μ’ με τα στολίδια…
Το πήξανε και το τυρί, σε μια παλιοκαρδάρα,
παλιά μου φιλενάδα…»
Δημοτικό τραγούδι
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου