«Στους περασμένους αιώνες, έλεγε κάποιος διανοητής, η βασική σκέψη του ανθρώπου ήταν αν υπάρχει ζωή μετά τον θάνατο. Στη σημερινή μας εποχή ο άνθρωπος αναρωτιέται αν υπάρχει ζωή πριν από τον θάνατο». (Ιάσων Ευαγγέλου, «Γλώσσα και Παιδεία)
Η ανθρώπινη ιστορία είναι η περιγραφή της πιο αδυσώπητης μάχης ανάμεσα στην φτώχεια και τον πλούτο, στην παιδεία και την αμορφωσιά, στην εχθρότητα και την φιλία, στην δουλικότητα και την ανεξαρτησία.
Η ανθρώπινη ιστορία είναι η καταγραφή της πλέον αδυσώπητης και άγριας προσπάθειας των ισχυρών να διατηρούν εσαεί την ισχύ τους.
Η ανθρώπινη ιστορία είναι ταυτόχρονα και ο αγώνας των λαών να κατακτήσουν την Παιδεία και το ψωμί τους.
Δεν ζει ο άνθρωπος χωρίς παιδεία, χωρίς φιλία, χωρίς καλοσύνη. Δεν ζει χωρίς αξιοπρέπεια. Ο δούλος απλώς επιβιώνει, αναπτύσσοντας στο έπακρο το ζωώδες.
Δεν ερωτεύεται, δεν σμίγει ερωτικά, δεν ξεκουράζεται, δεν μαθαίνει, δεν χαίρεται. Δε γεννάει κι όταν γεννάει ως δούλος, γεννάει δούλους.
Στο ερώτημα αν υπάρχει ζωή μετά τον θάνατο η απάντηση είναι αδύνατη. Κανείς δεν μπορεί να εξέλθει από την ανθρώπινη συνείδηση και να εισχωρήσει στο Επέκεινα. Το ερώτημα θα μπορούσε να απαντηθεί μετά θάνατον με τον ίδιο τρόπο που τα μετεωρολογικά δελτία «προέβλεπαν» κάποτε τον καιρό της σήμερον, μόνο την επομένη.
Στο ερώτημα όμως αν υπάρχει ζωή πριν από τον θάνατο, η απάντηση είναι: υπάρχει όταν αγωνίζεσαι γι’ αυτήν. Ζωή πριν από τον θάνατο δεν νοείται χωρίς ήθος και καλλιέργεια. Οι επαγγελματικές δεξιότητες και επιτυχίες που τόσο υμνούνται στην προτεσταντική λογική που μας κατακλύζει, παράγουν μόνο αμόρφωτους, άτομα που τους λείπει η αναγκαία για τον αγώνα κοινωνική συνείδηση.
Η Παιδεία δεν νοείται χωρίς Αρετή.
Ο αγώνας για το ψωμί και το μεροκάματο δεν νοείται χωρίς αγώνα για την Παιδεία, γιατί το ψωμί είναι φρόνηση, και η φρόνηση ψωμί.
Αξίζει να θυμόμαστε την συγκλονιστική απάντηση που έδωσε ο φιλόσοφος Στίλπων ο Μεγαρεύς, όταν ο Δημήτριος ο Πολιορκητής υπέταξε και γκρέμισε την πόλη του. Όταν τον ρώτησε ο κατακτητής αν έχασε τίποτα, ο φιλόσοφος του απάντησε:«Όχι βέβαια· ο πόλεμος δεν λαφυραγωγεί την αρετή».
Ο Πλούταρχος στα «Ηθικά» του μας λέει πως τίποτε δε συμβάλλει περισσότερο στην ανθρώπινη αρετή από την προσεκτική ανατροφή και εκπαίδευση των νέων. Η δόξα είναι σεβαστή αλλά αβέβαιη, η ομορφιά κρατάει λίγο, η υγεία είναι πολύτιμη αλλά χάνεται εύκολα. Καλή η δύναμη μα τα γεράματα και οι αρρώστιες την αφανίζουν. Όποιος υπερηφανεύεται για τη δύναμή του, ας μάθει πως η δύναμή του είναι τιποτένια μπροστά στη δύναμη των άλλων ζώων, των λιονταριών ή των ελεφάντων.
Μόνο η Παιδεία είναι το πιο αθάνατο και το πλεον θείο απ’ όσα έχουμε. Ο Νους μας και ο Λόγος.
Κι ο γερο-Πλούταρχος τελειώνει με τούτα τα λόγια:
«Τον νου δεν τον ληστεύει η τύχη, δεν τον αφανίζει η αρρώστια, δεν τον κακοποιούν τα γηρατειά. Ο νους όταν παλιώνει ανανεώνεται κι ο χρόνος που αφαιρεί τα πάντα, στον νου προσθέτει τη βαθιά γνώση. Κι ακόμα, ο πόλεμος που όλα τα παρασέρνει και τ’ αφανίζει σαν χείμαρρος, μόνο την παιδεία δεν μπορεί να αφαιρέσει από τον άνθρωπο».
Στις μέρες μας επιχειρείται η κατάργηση της Παιδείας. Η ποιότητα των βιβλίων όλων των βαθμίδων, ιδίως τις Ιστορίας και των Ανθρωπιστικών σπουδών, το αποδεικνύει. Βιβλία γραμμένα, στην καλύτερη περίπτωση από ηλίθιους και στη χειρότερη από κακοποιούς, απευθύνονται σε μέλλοντες δούλους.
Και τούτα τα άθλια παρασκευάσματα της κακοήθους τυπογραφίας, πληρώνονται αδρά από το υστέρημα του λαού. Κι αντί να γίνουν προσανάμματα ή πολτός για τα γουρούνια αποτελούν, δυστυχώς, τα πνευματικά εργαλεία «εκπαίδευσης» των νέων.
Έτσι μαθαίνουν οι νέοι να υποτάσσονται.
Περνάει από πάνω τους και τους συντρίβει, σαν οδοστρωτήρας, η κακοήθεια και η αμορφωσιά. Μερικοί από αυτούς, αυθάδεις οι ίδιοι και αμόρφωτοι, θα γίνουν οι επόμενοι πρωθυπουργοί, οι επόμενοι τύραννοι. Οι επιτυχημένοι!
«Η επιτυχία, όπως έλεγε ο Βενιαμίν Ντισραέλι (1804-1881), είναι τέκνο της θρασύτητας».
ΥΓ: Οι γραμμές αυτές ας θεωρηθούν ως ιντερμέδιο πριν το δεύτερο μέρος του γενικού άρθρου με τίτλο «Καθεστώς «νόμιμης» αρπαγής».
του Νίκο Ι. Καραβέλου
Δικηγόρου-Συγγραφέα
nkaravelos@gmail.com