Πάσχα στα ορεινά..!!!

Το Πάσχα είναι μια γιορτή κατεξοχήν συνδεδεμένη με την ελληνική ύπαιθρο και το χωριό. Εκεί κανείς μπορεί να νιώσει όλη τη μαγεία. Οι Άγιες Ημέρες του Ελληνορθόδοξου Πάσχα πλησιάζουν και όλοι, λίγο πολύ, ψάχνουμε επιλογές. Η κρίση μας προβληματίζει και μας τρομάζει. Μας κάνει να ξεχνούμε την ανάγκη μικρών και μεγάλων για λίγες ημέρες διακοπών. Η ελληνική παράδοση όμως, τα ήθη και τα έθιμά μας, ζουν στην ψυχή μας και τέτοιες ημέρες ξυπνούν.

Η όμορφη Καρυά στο Αρτεμίσιο λοιπόν είναι από τις καλύτερες επιλογές για ένα αξέχαστο Πάσχα σε μια ύπαιθρο, που σφύζει από τις μυρωδιές του οβελία και ηχεί τους παραδοσιακούς χορούς και την μουσική που σε ξεσηκώνουν.

Η ύπαιθρος της περιοχής είναι υπέροχη και η φύση που την περιβάλλει επιβλητική. Το Πάσχα εκεί είναι κυριολεκτικά μυροβόλο: ανθισμένες πλαγιές, αναγεννημένα δάση, γάργαρα νερά και άπειρες επιλογές για κοντινές εξορμήσεις και δραστηριότητες για κάθε γούστο.

Η Καρυά είναι πολύ κοντά στην Αθήνα, το οδικό της δίκτυο είναι άριστο και οι ξενοδοχειακές υποδομές είναι ποιοτικές. Τι άλλο να ζητήσει κανείς για ποιοτικές και οικονομικές Πασχαλινές διακοπές;

Ο Μάϊος είναι ο μήνας που ξυπνά τα πάντα! Ελάτε λοιπόν να ικανοποιήσετε όλες τις αισθήσεις σας και να γεμίσετε από την ενεργειακή δύναμη αυτού του μαγικού τόπου.

Το πασχαλινό σας τραπέζι θα είναι γεμάτο με τοπικές λιχουδιές και απίστευτους μεζέδες, που μέσα από την απλότητά τους συναρπάζουν τον ουρανίσκο και μας θυμίζουν ελληνική παραδοσιακή κουζίνα, που είναι ίσως η καλύτερη στον κόσμο. Πόσο μάλλον όταν όλα τα προϊόντα είναι εντόπια και παρασκευασμένα με μεράκι και μαστοριά. Όσο για τον οβελία, πιο νόστιμος δεν γίνεται, καθώς τα ζώα έχουν μεγαλώσει εκεί, θρεμμένα μέσα σε αυτή την φύση και επιλέγονται ακριβώς όταν πρέπει και όπως πρέπει. Η Καρυώτικη κτηνοτροφία και τα παράγωγά της, είναι τα πιο φημισμένα προϊόντα του τόπου και αυτό δεν είναι τυχαίο.

Το πασχαλινό γλέντι; Με μια φράση: γεμάτο λεβέντικη ελληνική ψυχή!

Το Πάσχα σε όλα τα χωριά έχει ένα ιδιαίτερο χρώμα και γιορτάζεται αυθεντικά, διατηρώντας όλα τα παραδοσιακά του χαρακτηριστικά!

Αξίζει λοιπόν, σε πείσμα των καιρών, να ζήσει κανείς το Πάσχα στο χωριό, για να ξανανιώσει περήφανος Έλληνας, να ξαναγαπήσει τούτη την πατρίδα και να γεμίσει από την δύναμη που πηγάζει από αυτήν την γη της άγριας ομορφιάς και της γαλήνης.

Καλή αντάμωση στην Πασχαλιάτικη Καρυά..!

Διαβάστε περισσότερα για αυτό το θέμα...

Θέλω να γυρίσω στο χωριό μου...

Θέλω να γυρίσω στο χωριό μου και να ασχοληθώ με τον κήπο μου. Θα βάλω περιστέρια, κότες, μελίσσια, ίσως και καμιά κατσίκα για το γάλα,όπως ο μακαρίτης ο παππούς μου ο Αγγελάκης, που μ΄ ακούει τώρα στον ουρανό και ευφραίνεται. Με όλα αυτά ασχολούνταν ο παππούς μου και με το μικρό αμπελάκι που είχε σε μια ηλιόλουστη, αμμουδερή πλαγιά της Δεσκάτης.
Ο παππούς μου ήταν ευτυχισμένος. Αγαπούσε την απλή ζωή. Γνώριζε καλά την αξία της. Είχε ζήσει πολλά χρόνια στην πιο πολυθόρυβη,πολύκοσμη πόλη του κόσμου,τη Νέα Υόρκη. Είχε δοκιμάσει τη γλύκα της ξενιτιάς. Πήγε τρεις φορές στην Αμερική. Ύστερα γύρισε στην πατρίδα του και δεν ήθελε να θυμάται τη ζωή του εκεί.Θέλω να γυρίσω στο χωριό μου. Θέλω να περπατώ ανέμελα στους δρόμους, δίχως το φόβο μήπως παρασυρθώ από κάποιο αυτοκίνητο ή μηχανάκι ή ποδήλατο. Μα νιώθω το χωριό μου τόσο μακρινό, σαν την Κόρδοβα του Λόρκα, που την τραγούδησε με τόση αγάπη, τόση νοσταλγία, αλλά και φόβο ότι δεν θα την ξαναδεί πια.


Κόρδοβα.
Μακρινή και μόνη.

Άλογο μαύρο,φεγγάρι μεγάλο
κι ελιές στο δισάκι μου.
Αν και ξέρω τους δρόμους,
ποτέ δε θα φτάσω στην Κόρδοβα.

Μέσ΄ απ΄ τον κάμπο,μέσ΄ απ΄τον αέρα,
άλογο μαύρο, φεγγάρι κόκκινο.
Ο θάνατος με κοιτάζει
απ΄ τους πύργους της Κόρδοβα.

Αχ, τί δρόμος μακρύς!
Αχ, γενναίο άλογό μου!
Αχ, και με περιμένει ο θάνατος,
πριν φτάσω στην Κόρδοβα!

Κόρδοβα.
Μακρινή και μόνη*.

Ο πόθος της επιστροφής είναι βαθύτερος, είναι από την ψυχή. Η πόλη σε αποξενώνει από τους άλλους κι από τον ίδιο τον εαυτό σου. Ο αρχαίος φιλόσοφος Κικέρων έλεγε πώς έτσι παθαίνουν όσοι σε όλη τους τη ζωή δουλεύουν με το μυαλό. Στο τέλος γίνονται ανισόρροποι. Πρέπει να δουλέψουν με τα χέρια τους για να ξαναβρούν την ισορροπία τους, πρέπει να καλλιεργήσουν κάποιον κήπο.
Ποιος τα έλεγε αυτά; Αυτός που θεωρούσε την δουλειά με το μυαλό ανώτερη και τη δουλειά με τα χέρια, το εργόχειρο που λένε οι μοναχοί, κατώτερη και βάναυση! Στο τέλος όμως αναθεώρησε την άποψή του αυτή. Κατάλαβε πως η δουλειά με τα χέρια είναι θεραπεία. Ο ίδιος ο Θεάνθρωπος Ιησούς ήταν ξυλουργός κι οι μαθητές του ήταν απλοί ψαράδες.
Θα πάω στο χωριό και θα δουλεύω στον κήπο. Δουλεύοντας με τα χέρια, με το νου και με την καρδιά θα λέω την προσευχή του Ιησού. Ένας φίλος μου ειρηνοδίκης, πάντοτε κουρασμένος από τη ζωή στην πόλη κι απ΄ τη δουλειά του με το μυαλό, μου εκμυστηρεύτηκε κάποτε πως αν ήξερε πως η ζωή του θα ήταν έτσι, θα έμενε με τον πατέρα του στα πρόβατα.
Θα μου πείτε πως είμαι ένας αθεράπευτος ρομαντικός και πως αναζητώ ανθρώπινα αισθήματα εκεί όπου δεν υπάρχουν. Πως η εποχή που ζούμε είναι εποχή της τεχνικής προόδου. Αυτό που προέχει δεν είναι η ψυχή και το πνεύμα, αλλά οι υλικές ανέσεις.
Η πόλη μπορεί να σε κουράζει, να σε γεμίζει με άγχος και να σε αρρωσταίνει, αλλά μπορεί και να σε κάνει καλά. Στην πόλη είναι δίπλα σου οι γιατροί και τα νοσοκομεία. Στο χωριό αν πάθεις κάτι, σε ποιον θα τρέξεις να σε βοηθήσει.
Ένας φίλος μου γιατρός δεν βιαζόταν ποτέ με τους αρρώστους. Πίστευε ότι δεν πεθαίνει κανείς αν δεν έρθει η ώρα του. Η ώρα που πεθαίνει κανείς είναι η ώρα που τελειώνει η ζωή του. Δεν πεθαίνει κανείς αν δεν τελείωσε η ζωή του. Η ζωή τελειώνει κάποτε εδώ και συνεχίζεται επάνω στον ουρανό,σε ένα κόσμο καλύτερο, αν είναι θέλημα Θεού. Εκείνο που εξαρτάται από εμάς είναι να τηρούμε τις Εντολές Του από αγάπη για τον Ιησού Χριστό.
Ο Απόστολος Παύλος στην επιστολή του προς τους Ρωμαίους, (παραθέτουμε μια απόδοση των λόγων του) γράφει: Μην ξεχνάτε πως η βασιλεία του Θεού δεν είναι φαγητά και ποτά, αλλά δικαιοσύνη, ειρήνη και χαρά που δίνει το Άγιο Πνεύμα. Όποιος υπηρετεί με αυτά το Χριστό ενεργεί σύμφωνα με το θέλημα του Θεού. Κι οι άνθρωποι επιδοκιμάζουν τη διαγωγή του. Ας επιδιώκουμε λοιπόν να ειρηνεύουμε και να οικοδομούμε πνευματικά ο ένας τον άλλον.


 * Μαρία Λαϊνα, Ξένη Ποίηση του 20ου αιώνα,Επιλογή από ελληνικές μεταφράσεις, Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Λόρκα, Τραγούδι του Καβαλλάρη,Μετάφραση Μόσχος Λαγκουβάρδος, σελ.216.
 Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

Διαβάστε περισσότερα για αυτό το θέμα...

Αγνό και τρυφερό, το πράσινο σαπούνι είναι συνώνυμο με την απαλή περιποίηση και την αστραφτερή καθαριότητα. Μάθε για τη χρήση και την παρασκευή του.

Η αγνή παραδοσιακή μας κληρονομία. Αγνό όσο το ελαιόλαδο από το οποίο γεννιέται, φροντίζει το πρόσωπο μας, τα μαλλιά μας, το σώμα μας αλλά και κάθε τι που χρειάζεται περιποίηση εδώ και ενάμιση αιώνα. Είναι δερματολογικά ελεγμένο για να το χρησιμοποιείτε με απόλυτη ασφάλεια.

 Όπως έλεγαν και οι παλιοί, το πράσινο σαπούνι είναι το πιο υγιές και φιλικό προς το σώμα μας σαπούνι

Δίχως χημικές και τοξικές ουσίες, το πράσινο σαπούνι καθαρίζει το σώμα μας σε βάθος και δεν επηρεάζει το ph του δέρματός μας.
Το πράσινο σαπούνι είναι το πιο αγνό και φυσικό σαπούνι, αφού αποτελείται από ελαιόλαδο, αιθέρια έλαια και βότανα.
Είναι ιδανικό για όλους τους τύπους δέρματος, αντιαλλεργικό χωρίς να προκαλεί ερεθισμούς ή ερυθρότητα, όπως είναι πιθανό να προκαλέσουν τα άλλα αφρόλουτρα/αφροντούς.

 Μόνο τυχαία δεν χρησιμοποιούσαν το πράσινο σαπούνι οι παλιές νοικοκυρές. Για δες το γιατί...

1 Πλύσιμο μωρουδιακών στο χέρι ή στο πλυντήριο, με το ειδικό τρίμμα.
2 Σφουγγάρισμα Θα πρέπει πρώτα να διαλύσεις 2-3 κουταλιές της σούπας τρίμμα σε μισό κουβά νερό.
3 Τζάμια «αόρατα» Πλύνε τα ειδικά πανάκια με πράσινο σαπούνι, ξέβγαλε τα καλά και καθάρισε με αυτά τα τζάμια, χωρίς να χρησιμοποιήσεις απορρυπαντικό, παρά μόνο νερό.
4 Ξάσπρισμα ασπρόρουχων Βούτηξε τις θαμπές, γκριζαρισμένες από το καυσαέριο και τον καπνό του τσιγάρου λευκές ή ανοιχτόχρωμες κουρτίνες μέσα στην μπανιέρα, πλύνε τες με άφθονο πράσινο σαπούνι και μετά βάλε τες στο πλυντήριο: Θα εκπλαγείς βλέποντάς τες να ξαναβρίσκουν τη λευκότητα και τη λάμψη τους.

5 Καθαριότητα μπάνιου και κουζίνας Ανάμειξε άφθονη σαπουνάδα από πράσινο σαπούνι με λευκό ξίδι και καθάρισε είδη υγιεινής, νεροχύτες, αλλά και το εσωτερικό του ψυγείου.
6 Προσωπική υγιεινή Εκτός από μπάνιο και λούσιμο, οι αντισηπτικές ιδιότητές του το κάνουν ιδανικό και για ξύρισμα με πινέλο. Το πράσινο σαπούνι αφήνει το δέρμα απαλό, χωρίς ερεθισμούς και κοκκινίλες.
7 Φυσικό φυτοφάρμακο 3 κουταλιές σούπας τρίμμα σε νερό φτιάχνουν ένα διάλυμα, το οποίο, με δυο-τρεις ψεκασμούς ανά πέντε ημέρες, διώχνει τη μελίγκρα από τη λεμονιά του κήπου σας και κάνει την άρρωστη δάφνη στο μπαλκόνι να συνέλθει θεαματικά. Υγιής και καταπράσινος κήπος: άλλος ένας συνειρμός για το χρώμα του σαπουνιού της παιδικής μας ηλικίας.

 

Φτιάξτε πράσινο σαπούνι στο σπίτι

Σε μια ανοξείδωτη κατσαρόλα ζεσταίνεις το νερό μέχρι να γίνει χλιαρό. Ρίχνεις σιγά σιγά την καυστική σόδα ανακατεύοντας συνεχώς με ξύλινη κουτάλα. Αφού διαλυθεί καλά, ρίχνεις λίγο λίγο το λάδι και συνεχίζεις το ανακάτεμα σε χαμηλή φωτιά. Οταν το μείγμα αρχίσει να πήζει ελαφρώς, κλείνεις τη φωτιά και το αφήνεις να πάρει λίγες ακόμα βράσεις. Στη συνέχεια, το αποσύρεις, το αφήνεις να σταθεί λίγη ώρα και το βάζεις σε καλούπια. Αφού κρυώσει εντελώς, το αποθηκεύεις σε χώρο μακριά από παιδιά. Το φρέσκο σαπούνι δεν είναι κατάλληλο για χρήση, επειδή διατηρεί ακόμη τον αλκαλικό του χαρακτήρα· χρειάζεται 4-6 εβδομάδες για να ολοκληρωθεί η σαπωνοποίηση. Οταν γίνει αυτό, θα έχεις υπόλευκα σαπουνάκια με pH γύρω στο 7 (μπορείτε να το μετρήσεις με ειδικές ταινίες μέτρησης pH, τις οποίες θα βρείς στα φαρμακεία).
Σημείωση
Φύλαξε τα χρησιμοποιημένα σκεύη για μελλοντικές παρασκευές σαπουνιού και μην τα επαναφέρεις στην κουζίνα για μαγείρεμα.

Διαβάστε περισσότερα για αυτό το θέμα...

80 Σελίδες γεμάτες Ναύπλιο και Άργος...

Πέρασε σχεδόν ένας χρόνος από τότε που περπατούσα στα σοκάκια του Ναυπλίου µε το βλέµµα στραµµένο ψηλά στα υπέροχα νεοκλασικά, που αποπνέουν την αίγλη µιας εποχής που δυστυχώς έχει χαθεί ανεπιστρεπτί. Σε εκείνες τις ανοιξιάτικες περιπλανήσεις µου, αν και τόσο κοντά στην Αθήνα, ένιωθα ότι έχω φύγει τόσο µακριά... 


Λίγους µήνες µετά, στα ίδια στενά κι εκεί όπου νιώθεις πως τίποτα δεν έχει αλλάξει, αντίκρισα ένα Ναύπλιο άκρως ανανεωµένο...

Στην αγαπηµένη µου γειτονιά, τη συνοικία του Γιαλού, εργάτες έβαζαν τις τελευταίες πλάκες, έτσι ώστε πλέον να βολτάρουµε στα πεζοδροµηµένα πλακοστρωµένα σοκάκια της ανενόχλητοι από κίνηση και παρκαρισµένα αυτοκίνητα... Τυχαία δεν είναι καθόλου άλλωστε και η ξαφνική... επέλαση ποδηλάτων στην πόλη, καθώς 4 νέοι δηµοτικοί σταθµοί -κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα-, εφοδιασµένοι µε τα εν λόγω δίτροχα, µας βάζουν σε πειρασµό να τη γυρίσουµε όλη µε ορθοπεταλιές. Αν τώρα σ' αυτά προσθέσουµε και τα ολοκαίνουρια στέκια που άνοιξαν τους τελευταίους µήνες -σε πείσµα της κρίσης-, θα βρούµε αρκετές... δικαιολογίες για να ξαναεπισκεφθούµε τον αγαπηµένο µας προορισµό! 


Κι αν στο Ναύπλιο τη γραφικότητά του την έχουµε λίγο πολύ δεδοµένη, η µεγαλύτερη έκπληξη ήρθε από το γειτονικό Άργος.

Λίγα χιλιόµετρα από τον πολυδιαφηµισµένο... γείτονά του, αν και τουριστικά θεωρείται outsider, αποδείχτηκε στα µάτια µου ένας προορισµός γεµάτος θησαυρούς. Αρκεί να έχετε το χρόνο και τη διάθεση να το περπατήσετε, να ρωτήσετε, να τον ανακαλύψετε! Πίσω από κάθε εγκαταλειµµένο νεοκλασικό, κάτω από κάθε αρχαία πέτρα, µέσα σε κάθε προσεγµένο µαγαζί «ανασκάψαµε» αξίες που µας έκαναν να αναθεωρήσουµε πολλά, µε πιο σηµαντικό το ότι είδαµε δούµε τελικά την αρχαιότερη πόλη µε µια... φρέσκια µατιά! 

Η Τίτη Βελοπούλου είναι διευθύντρια σύνταξης στο ICONS Travellers. 

Διαβάστε τα πάντα για το ανανεωμένο Ναύπλιο στο ογδοντασέλιδο ρεπορτάζ της Τίτης Βελοπούλου στο ICONS Travellers Απριλίου που κυκλοφορεί στα περίπτερα.

Διαβάστε περισσότερα για αυτό το θέμα...

Ένας τσοπάνος αφηγείται…

«Ένας τσοπάνος αφηγείται…», στην προκειμένη περίπτωση ο Ξηρομερίτης Νίκος Αγγέλης. Το άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στον «Αιτωλοακαρνανικό Τύπο». Εμείς το βρήκαμε σε χωριάτικο  ιστολόγιο «Λευκαδίτικα Νέα…» απ’ όπου και το αναδημοσιεύουμε.

Ο Λάκης Κολυβάς (Μπερδεμπές) όταν σε μεγάλη ηλικία εγκατέλειψε τους Σκάρους και έκανε τον τσοπάνο χαμηλώτερα, στο χωριό Κολυβάτα (Πηγή: Εφημερίδα «Καθημερινή», αν δεν απατώμαι, από ένα αφιέρωμα για την Λευκάδα)

Παράλληλες διαδρομές με πολλούς άλλους, εδώ στον τόπο μας… Αφηγητής θα μπορούσε κάλλιστα να ‘ναι ο κάθε ένας τσοπάνος της ορεινής Καρυάς. Δεν θα άλλαζαν και πολλά πράγματα, ούτε καν η «τσοπάνικη ορολογία» , μόνο τα τοπωνύμια.

======================================================

Νίκος Δ. Αγγέλης

Πρόκειται για την ιστορία ζωής του Νικολάου Αγγέλη, ο οποίος γεννήθηκε στα Βλυζιανά, ένα ορεινό χωριό του Ξηρομέρου. που εκείνη την εποχή είχε σημαντική κτηνοτροφία. Παιδί μιας πολύτεκνης οικογένειας, που είχε άλλα τέσσερα παιδιά, αναγκάστηκε από νωρίς να βγει στη βιοπάλη. Από τα εφτά του χρόνια ακολούθησε τον πατέρα του στο κοπάδι με τα γίδια, κοντά στα οποία θα περάσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του.

Ας «ακούσουμε» όμως τον ίδιο, καθώς ξετυλίγει το νήμα της ζωής του: «Είχε ανάγκη ο πατέρας μ’ για να τόνε βοηθήσω και με πήρε στα πράματα. Βοήθαγα τον πατέρα μ’ όσο μπορούσα. Γένναε η γίδα, την έπαιρνα, την πήγαινα στο μαντρί τ’ς, να τ’ς δώσω να φάει, να νε βάλω σε απόγονο για να μην κρυώνει…».

Έτσι, ενώ ήταν καλός μαθητής και αγαπούσε τα γράμματα, δυστυχώς αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σχολείο και να γίνει τσοπάνος. «Έβγαλα την εβδόμη τάξ’ τ’ Δημοτικού» λέει. Και θυμάται τότε που έγραφε στην πλάκα με το κοντύλι… Τόχει καημό, που δεν μπόρεσε να συνεχίσει το σχολείο, να μάθει γράμματα: «θα νάχα κι εγώ τα μάτια μ’ ανοιγμένα, αλλά ας όψεται η ανάγκη!» μονολογεί με παράπονο. Εφτάχρονο παιδί ενώ η θέση του ήταν στο σχολείο, αυτός παίρνει το δρόμο για το βουνό και τη στάνη, κοντά στον πατέρα του αρχικά, όπως αναφέραμε, και μόνος στη συνέχεια, αφού ήταν ο μεγαλύτερος της οικογένειας και επωμίστηκε την ευθύνη του κοπαδιού.
Από νωρίς λοιπόν μαθαίνει να φτιάχνει μαντριά για τα γίδια του, καλύβα για τον ίδιο, να τυροκομίζει κ.ά. «Για τα μαντριά διαλέγαμε τόπο νάναι προσήλιο, νάναι απόγονο, για να μην κρυώνε τα πράματα, γιατί τότε δεν ήτανε η εξέλιξη η σημερινή. Φτιάχναμε τα μαντριά με κλαριά, να μην περάει το κρύο, με ψαθιά, με φτέρες. Μετά καταλήξαμε στα τσίγκια. Τώρα είναι όλα στεγασμένα σε τσίγκια…». Αναφέρεται, στα διάφορα είδη μαντριών, που χρησίμευαν αντίστοιχα για τα στέρφα, τα γαλάρια και τα κατσίκια. «Ο τσάρκος ήτανε που μπαίνανε τα κατσίκια μέσα και μαζευόντανε και κοιμόντανε μοναχά τ’ς. Β’ζαίνανε τ’ς μανάδες τ’ς και μετά τα χωρίζαμε και τα βάζαμε μέσα τα κατσίκια στον τσάρκο, χωριστό δωμάτιο δηλαδή».

Παλιά ο τσοπάνος ήταν αναγκασμένος να μένει και τη νύχτα στη στάνη, αφενός για να προστατεύει το κοπάδι του από διάφορους κινδύνους και αφετέρου, γιατί δεν υπήρχε η δυνατότητα γρήγορης μεταφοράς του στο χωριό, λόγω έλλειψης αγροτικών αυτοκινήτων. Γι’ αυτό κατασκεύαζε ένα χώρο, όπου διέμενε ο ίδιος, αλλά και η οικογένειά του πολλές φορές. Η καλύβα, όπως ονομάζονταν η τσοπάνικη κατοικία, κατασκευαζόταν από ξύλα, κλαριά, ψαθιά, φτέρες που με μαστοριά χρησιμοποιούσε ο ίδιος ο τσοπάνος σε συνεργασία με άλλους. Εκεί μέσα τοποθετούσε ένα πρόχειρο νοικοκυριό και τα σύνεργα που απαιτούνταν για τις ανάγκες του. Τις κρύες νύχτες του χειμώνα στη μέση της καλύβας άναβε φωτιά για να ζεσταθεί, να πυρώσει καμιά φέτα ψωμί ή να βράσει ένα κατσαρόλι γάλα για να κάνει μια χορταστική τριψάνα.

Η ζωή του τσοπάνου ήταν πολύ δύσκολη τότε, αφού ήταν υποχρεωμένος να είναι ολημερίς κοντά στο κοπάδι του, εξαιτίας του φόβου των λύκων, αλλά και των ζωοκλεφτών της εποχής. Το καλοκαίρι τον έλιωνε το λιοπύρι και το χειμώνα το κρύο, οι βροχές και τα χιόνια: «Η πιο δύσκολη εποχή για το τσοπάνο ήτανε ο χειμώνας, πόκανε κρύα και βροχές και πάηνε όλο βρεμένος και κρυωμένος, γιατί τότε δεν ήτανε τα σημερινά μέσα, ήταν φτώχιες,..». Για να προστατευτεί από την παγωνιά και τις φοβερές νεροποντές του χειμώνα ντυνόταν με χονδρά μάλλινα ρούχα: «Ντυνόμασταν βαριά, είχα κάπα απ’ τα ίδια τα τραγόμαλλα, π’ κουρεύαμε τα γίδια. Φκιάνανε κάπες, π’ διώχν’ το νερό και δε σε πιρουνιάζει μέσα, γιατί το τραγόμαλλο, που λέμε εμείς, είναι μοναδικό, για να φεύγει το νερό. Πέφτει η σταλαματιά στην τρίχα και φεύγει. Λίγο μαλλί από πρόβατο βάναμε μέσα, να μην είναι σκέτο τραγόμαλλο… έρχονταν ειδικοί, αυτοί που περπατάγανε και ράβανε κάπες στους τσοπάνηδες. Ραφτιάδες τ’ς λέγανε…».

Ως τσοπάνος είχε πάντα μαζί του την αγκλίτσα στο χέρι και το σακκούλι στον ώμο του. Μέσα στο σακούλι έβαζε το ψωμί τυλιγμένο στο «τβαέλι» (πετσέτα), το τυρί στον τυρολόγο και ένα παγούρι με νερό. Το ψωμοτύρι ήταν η βασική διατροφή του. Επίσης κουβαλούσε και τα σύνεργά του, για να πελεκίσει κανένα ξύλο, όταν του δίνονταν η ευκαιρία. Έφτιαχνε αγκλίτσες, ρόκες, αδράχτια, κουτάλες και άλλα ξύλινα αντικείμενα.
Ο ίδιος άρμεγε τις γίδες του και η νοικοκυρά από κοντά στη στρούγκα «τις κένταγε», τις χτυπούσε δηλαδή ελαφρά με ένα ξύλο, για να περνάνε μία-μία μπροστά στο στρουγγόλιθο, που κάθονταν αυτός για να τις αρμέξει. Μετά τυροκομούσαν το γάλα. Έκαναν τυρί για να πληρώσουν τα λιβαδιάτικα, να γεμίσουν τα βαρέλια τους, να πουλήσουν και μια ποσότητα για να βγάλουν κάποια έξοδά τους.

	Ήθελα να ‘μουν τσέλιγκας να ‘μουν κι ένας σκουτέρης
	Να πάω να ζήσω στο μαντρί, στην ερημιά, στα δάση,
	Να ‘χω κοπάδι πρόβατα να ‘χω κοπάδι γίδια,
	Κι ένα σωρό μαντρόσκυλα, να ‘χω και βοσκοτόπια,
	Το καλοκαίρι στα βουνά, και το χειμώνα στους κάμπους.
	Να χω από πάλιουραν βορό και στρούγκα από ροδάμι
	να ‘χω και σε ψηλή κορφή καλύβα από ρουπάκια
	να ‘χω και με βοσκόπουλα σε κάθε σκάρον γλέντι,
	να ‘χω φλογέρα να λαλώ, ν’ αντιλαλούν οι κάμποι…

Ολημερίς ακολουθώντας το κοπάδι στη βοσκή, γύρναγε τόπους και ραχούλες στα Βλυζιανά αρχικά και στο Μαχαιρά αργότερα, όταν με την οικογένειά του εγκαταστάθηκε εκεί. «Βίτσι, Ξοβούνι, Βρίστιανα, Αναβρυσιές, Μοναστράκια… τάχω περπατήσει αυτά…» λέει, καθώς θυμάται τις ατέλειωτες διαδρομές του στις βουνοκορφές του Ξηρομέρου.

Στα ζώα, για να τα ακούει, αλλά και για να τα καμαρώνει με την «αρματωσιά» τους, όπως λέει χαρακτηριστικά, κρεμούσε κύπρια και κουδούνια, που κατασκεύαζαν οι κουδουνάδες, με ωραίο ήχο, τα οποία τα περνούσε σε φαρδιές λουρίδες ή σε ξύλινα στεφάνια, που έφτιαχνε ο ίδιος. Προσπαθούσε να συνδυάζει αρμονικά τους ήχους των κουδουνιών ώστε αυτή η «ζυγιά», να δίνει μια υπέροχη μουσική αρμονία, που ακόμα αντηχεί στα αυτιά του ζωντανεύοντας μνήμες από το παρελθόν… Όταν πούλησε τα κοπάδια, κράτησε τα κουδούνια και με πόνο τα κρέμασε στο υπόγειο του σπιτιού του, θέλοντας να τα βλέπει που και που, να τα βροντάει ρυθμικά και να ακούει τον «αχό» τους. Είναι τα θυμητάρια της τσοπάνικης ζωής του, τα κουδούνια, η γκλίτσα, το σακκούλι, οι λιγοστές φωτογραφίες και μαζί οι πάμπολλες αναμνήσεις… «Αύριο να με θμήσεις, να σε κατεβάσω κάτ’ στο υπόγειο, να ακούσεις «τη ζυγιά» πόχω κρεμασμένη εκεί κατ’!» λέει με συγκίνηση καθώς αφηγείται.

Στη συνέχεια αναφέρεται και στις αρρώστιες που πάθαιναν τα γίδια του και στα γιατρικά με τα οποία τις αντιμετώπιζε τότε, που δεν υπήρχαν τα εμβόλια και τα φάρμακα, όπως σήμερα. Λέει ακόμα ιστορίες για λύκους, τσακάλια, αλεπούδες και φίδια… Αναφέρεται στις μαντείες και τα μελλούμενα, που έδειχναν τα σημάδια πάνω στην πλάτη του σφαχτού όταν έψηναν. Ήξερε να «διαβάζει» την πλάτη και να ερμηνεύει τα σημάδια της, για τον νοικοκύρη, τη νοικοκυρά, το κοπάδι και συνεχίζει την αφήγησή του αναφερόμενος στους νόστιμους μεζέδες που έφτιαχνε, δηλ. το κοκορέτσι, το σπληνάντερο και τα φρυγαδέλια.
Όταν ρωτιέται πόσες ώρες εργάζονταν απαντάει: «Δεν είχε ωράριο ο τσοπάνος. Δούλευε από νύχτα σε νύχτα τότε». Έφευγε από τα χαράματα και γύριζε στην καλύβα ή στο σπίτι του, νύχτα, σκοτάδι. Ούτε γιορτή, ούτε αργία υπήρχε γι’ αυτόν. Ειδικά όταν δεν είχε κάποιον να τον αντικαταστήσει. «Τα πράματα σε ήθελαν μέρα νύχτα κοντά τ’ς. Δύσκολα χρόνια παιδί μ’. Να βρέχει, να ρίχνει «τουρλάπ’» κι να λες Θεέ μ’! Να σμίγει ου ουρανός με τη γη! Τι έχει περάσ’ ετούτο το κορμί, τόσα χρόνια ξωμάχος!».
Εδώ κάνει μια παύση κι ύστερα συνεχίζει: «Τώρα δόξα τω Θεό, περνάω καλά γεράματα. Είμαι κοντά στα παιδιά μ’ και τα ‘γγόνια μ’. Έχω καλά παιδιά. Πήρα και χρυσή νύφη. Θέλω να τα ‘φήσω πίσω μ’ και να προκόβνε. Νάχνε την ευχή μ’ τα παιδιά μ’: ο Τάκης, η Μαρία, η Κική και τ’ αγγόνια μ’: η Μαρίνα, η Ρηνούλα, η Χαρούλα και ο Νικόλας μου., Έχει ιδιαίτερη αδυναμία στο μικρό εγγόνι που φέρει και το όνομα του. «Και ‘γω να φύγω για το τελευταίο ταξίδι μου, έτσ’ όπως είμαι, στα ποδαράκια μ’. Τίποτ’ άλλο δε θέλω…»
Μαρία Αγγέλη
πηγή ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ

Ενας ύμνος στη φύση του
Τάσου Χαλκιά <<Το παράπονο του τσομπάνου>>

Διαβάστε περισσότερα για αυτό το θέμα...

Δωρεάν φαγητό, κατευθείαν από τη φύση...

 Στα δύσκολα χρόνια που ζούμε και στα δυσκολότερα που έρχονται καλό είναι να θυμηθούμε μερικές πρακτικές που ακολουθούσαν με σοφία οι γιαγιάδες μας τα χρόνια που τα λεφτά ήταν λιγοστά και οι καθημερινές ανέσεις, σχεδόν ανύπαρκτες .

Στην εποχή που αναφερόμαστε, είναι σίγουρο ότι δεν θα βρούμε σούπερ μάρκετ σε κάθε γειτονιά της Αθήνας, ούτε ταχυφαγεία με κάθε είδος junk food που υπόσχονται φθηνό φαγητό αμφιβόλου ποιότητας. Οι άνθρωποι ήταν ακόμα κοντά στη φύση και γνώριζαν τα μυστικά που θα τους έδιναν την ευκαιρία να βρίσκουν ένα πιάτο φαγητό, ακόμα κι αν δεν υπήρχαν λεφτά!

Ας δούμε λοιπόν μερικά προϊόντα που η φύση τα δίνει τσάμπα!

Άγρια χόρτα: Αυτά τα άγρια χόρτα που θεωρούνται εκλεκτά στον πάγκο του σύγχρονου μανάβη, κάποτε ήταν το πιο φθηνό φαγητό του τραπεζιού. Αρκεί να ήξερες να τα ξεχωρίζεις και να έβγαινες μια βόλτα με το μαχαιράκι σου στην εξοχή. Για ακούστε μερικά: ραδίκια, ζωχοί, άγρια μάραθα, ρόκες, γλιστρίδες, τσουκνίδες, αγριόπρασα, αγριοσέλινο, βολβοί, βλίτα, βρούβες, κάπαρη, μυρώνια, καυκαλήθρες, αλλά και πιο gourmet όπως άγρια σπαράγγια και αγκινάρες. Σας ανοίξαμε την όρεξη;

Άγρια μανιτάρια: Αυτό κι αν είναι εκλεκτό έδεσμα! Οι φθινοπωρινές και οι ανοιξιάτικες βροχές γεμίζουν τα βουνά με μανιτάρια και οι φανατικοί του είδους περιμένουν με το καλαθάκι στο χέρι να συλλέξουν τον πολύτιμο αυτό μεζέ. Ωστόσο, θα πρέπει να είστε πολύ προσεκτικοί διότι πολλά είδη είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα για κατανάλωση. Ακολουθήστε έναν έμπειρο μανιταροσυλλέκτη και έχετε πάντα μαζί σας έναν φωτογραφικό οδηγό για να μπορείτε ανά πάσα στιγμή να ενημερώνεστε με ακρίβεια. Η σύνεση του συλλέκτη είναι η εγκύηση της ασφάλειας.

Φρούτα του δάσους: Πιθανώς να μην ξέρετε ότι τα βατόμουρα, τα σμέουρα, τα μύρτιλα και όλα αυτά τα μικροσκοπικά φρουτάκια που πωλούνται στα μικροσκοπικά κεσεδάκι σαν κόσμημα, υπάρχουν σε άγρια κατάσταση στο δάσος. Αν ανεβείτε σε ορεινές περιοχές, οι παραδοσιακές νοικοκυρές θα σας δείξουν όλα αυτά τα πολύτιμα καλούδια του δάσους που μετατρέπονται σε πρώτης τάξεως γλυκίσματα για όλο το χρόνο!

Ξηροί καρποί: Τα δασικά δέντρα που πολλές φορές χρησιμοποιούνται στις πόλεις και σαν καλλωπιστικά παράγουν καρπούς που είναι θρεπτικότατοι! Καρύδια, αμύγδαλα, κάστανα & φουντούκια δεν φυτρώνουν μέσα σε πλαστικά δοχεία, αλλά κρέμονται από τα δέντρα στην κατάλληλη εποχή. Σπεύσατε!

Ελιές: Δεν υπάρχει γειτονιά σε μεγάλη πόλη της Ελλάδας που να μην έχει δεντροστοιχίες με ελαιόδεντρα. Τα δέντρα αυτά παράγουν τον πλούσιο καρπό τους, αλλά δεν ενδιαφέρεται κανείς να τον συλλέξει. Γιατί να μην μαζεύουμε τον καρπό από τα ελαιόδεντρα των πεζοδρομίων;

Φρούτα: Σε πολλές περιπτώσεις τα καρποφόρα δέντρα χρησιμοποιούνται σαν καλλωπιστικά. Η αλλαγή στη χρήση τους δεν σημαίνει ότι τα δέντρα αυτά σταματούν να παράγουν καρπό. Μην αφήνετε, λοιπόν, τα νεράτζια να σκάνε στο πεζοδρόμιο και να αναθεματίζετε για τη βρωμιά που δημιουργείται. Φτιάξτε τα γλυκό! Είναι τσάμπα!

Σαλιγκάρια: Ο παππούς μου, παλιά, μάζευε σαλιγκάρια, τα καθάριζε αφήνοντάς τα στο αλεύρι ή σε μακαρόνια για μερικές μέρες και μετά μάς τα μαγείρευε με κρεμμυδάκια και ντομάτα. Αν είστε από τους fan του εδέσματος, θα ξέρετε ότι ο μεζές αυτός είναι εκπληκτικός! Δείτε εδώ περισσότερες λεπτομέριες.

Αν δεν έχετε κάποιον να σας δείξει τα μυστικά των παλιών, μπορείτε να πάρετε αρκετές γνώσεις από τα βιβλία και το διαδίκτυο.

Διαβάστε περισσότερα για αυτό το θέμα...

Φέρσου ως άνθρωπος...

Εδώ και καιρό καλούμαστε να κατανοήσουμε γλώσσες που δεν γνωρίζουμε ούτε το αλφάβητό τους. Κατεξοχήν την οικονομική αλλά και την πολιτική, γλώσσες της Ευρωζώνης, μέχρι αυτήν της ψυχολογίας του πλήθους που κατεβαίνει στους δρόμους. Εν τέλει, την πιο δύσκολη απ' όλες: την υπαρξιακή μας γλώσσα. Εδώ και καιρό γυρεύουμε να απαντήσουμε στο ερώτημα: πώς φτάσαμε μέχρι εδώ;

Προσπαθούμε να ερμηνεύσουμε μισά ή στρεβλά δεδομένα, πελαγοδρομούμε ανάμεσα σε φανταστικά σενάρια και εντυπώσεις σκοντάφτοντας όχι μόνο στην άγνοιά μας αλλά και στον κλοιό της ανέχειας που μας περιζώνει ολοένα πιο σφιχτά.

Κι εγώ προσπαθώ να βρω την πηγή της αλήθειας και τη ρίζα του κακού. Γιατί η αλήθεια έρχεται από μια μυστική και -ευτυχώς- ανεξάντλητη πηγή, ενώ το κακό που έχει ριζώσει, αν το εντοπίσουμε, μπορούμε να ξεριζώσουμε. Φιλόδοξο το εγχείρημά μου κι ο Θεός βοηθός ...;

Το κακό που φαίνεται ως διαφθορά δεν σάπισε μόνον την πολιτική μας και τους εκπροσώπους της. Σάπισε -και πιθανόν εξαρχής- την ιντελιγκέντσια του τόπου: πανεπιστημιακούς, πνευματικούς ανθρώπους, εκκλησιαστικούς παράγοντες, δικαστικούς, καλλιτέχνες και όσους εργάζονται σε ιδιαίτερα προσοδοφόρα επαγγέλματα που ενέχουν εξουσιαστική ισχύ από τους επιχειρηματίες καναλάρχες μέχρι τους υπεύθυνους για την Υγεία. Λίγο πολύ μεταδόθηκε σαν μεταδοτική νόσος σε όλους μας.

Για να φτάσει να σαπίσει ένα πολιτικό σύστημα που μέσα σε λίγα χρόνια μεταμορφώθηκε σε Ολιγαρχία, να διαβρωθεί η ιδέα αλλά και η ουσία μιας χώρας, τόσοι άνθρωποι με τόσες ιδιότητες, σημαίνει πως αφέθηκαν για χρόνια ανίατες οι πληγές μας που επιπλέον τις αναγάγαμε και σε πρότυπο υγείας. Σημαίνει ακόμα πως κάποιοι "καλλιέργησαν" τις πληγές με το παράδειγμά τους, όπως έκανε η ιντελιγκέντσια,  και τώρα τις εκμεταλλεύονται πουλώντας τη θεραπεία τους σε "εξειδικευμένους θεραπευτές".

Σήμερα οφείλουμε να παραδεχτούμε πως ο αντίπαλος δεν έχει πρόσωπο, γιατί έτσι είναι: το Κακό δεν έχει πρόσωπο.

Και είναι τραγικό το γεγονός ότι δεν πρόκειται καν για την Ελλάδα, που μοιάζει να αποτελεί ένα πειραματόζωο στο παγκόσμιο παιχνίδι. Ποιο παιχνίδι; Το παιχνίδι του Χρήματος.

Μετά την πτώση του Σοσιαλισμού ζούμε την κατάρρευση του Καπιταλισμού. Ήταν αναμενόμενο. Αυτή είναι η μοίρα των Συστημάτων. Σήμερα δεν υπάρχουν πλέον πολιτική και πολιτικοί. Δεν υπάρχουν πολίτες. Και τα κράτη με τα σύνορά τους μεταποιήθηκαν σε εικονικά γραφήματα του παγκόσμιου χάρτη.

Είναι ολότελα περιττό να πω πως μέσα στη γενικότερη κατάρρευση  αμφισβητούνται παραδοσιακές αξίες. Πως η έννοια για παράδειγμα  "πατριωτισμός" όπως τη βίωναν οι περασμένες γενιές που έδωσαν το αίμα τους για την Πατρίδα, είναι πλέον αμφιβόλου σημασίας. Τι υπάρχει στη θέση όλων αυτών; Ποιος είναι λοιπόν, ο εχθρός, ο αντίπαλος; Απέναντι σε τι στεκόμαστε ή θέλουμε να αντιταχθούμε; Το Χρήμα.

Το Χρήμα όμως δεν έχει πρόσωπο. Ξεπερνά τα όρια συστημάτων, πολιτικών, ιδεών, συμπεριφορών. Ξεπερνά τις εξουσίες. Ξεπερνά τα όρια ηπείρων και κρατών, Ευρώπης, Αμερικής, της ταλαίπωρης χώρας μας. Ξεπερνά τον ίδιο τον άνθρωπο. Τον απανταχού της γης άνθρωπο. Όλα τα αγοράζει προκειμένου να πολλαπλασιαστεί. Όλα του υποτάσσονται προκειμένου να έχουν την ψευδαίσθηση πως υπάρχουν. Όλους μπορεί να τους παγιδεύσει στα χρυσά δίχτυα του εκμεταλλευόμενο αναλόγως τα πάθη και τις αδυναμίες του καθενός, κάποτε δίχως καν να το υποψιαστούμε.

......ο απλός Έλληνας που πουλά ένα σπίτι για εκατό χιλιάδες ευρώ και βγάζει τα χρήματά του σε τράπεζες του εξωτερικού για να τα "διασφαλίσει" πόση συνείδηση έχει ποιον υπηρετεί;

Αφού λοιπόν το Χρήμα δεν έχει πρόσωπο και ξεπερνά ακόμη και τον άνθρωπο, άρα και το πρόσωπό του, τι μπορεί να αποτελέσει τον αντίποδά του στον οποίο να στεγαστούμε όσοι βρεθήκαμε άστεγοι προσπαθώντας να απεμπλακούμε από τα δίχτυα της διαφθοράς του με τα οποία είναι σύμφυτο;

Ο Λόγος. Ο Ποιητικός Λόγος της Πενίας. Στην πενία αργά ή γρήγορα θα φτάσουμε. Και επειδή απέχουμε παρασάγγας από τις προηγούμενες γενιές που γεννήθηκαν και ανατράφηκαν μέσα στην πενία, εμείς αν δε συμμαχήσουμε με τον Ποιητικό Λόγο, θα εξολοθρευτούμε συνειδησιακά και υπαρξιακά, ψυχικά και πνευματικά. Όταν ο Ελύτης μετά την Μεταπολίτευση ζήτησε από τον Θεοδωράκη να μην ξαναπαρουσιάσει το "Άξιον Εστί" είχε κάποιο λόγο στο μυαλό του, μιαν αιτία για ένα τέτοιο αίτημα. Όταν ο συνθέτης αντέδρασε ισχυριζόμενος πως έχει το δικαίωμα να κάνει μ' αυτό ό, τι θέλει, είχε κι' αυτός στο μυαλό του κάποιον άλλον για κάποιον άλλο λόγο. Ο ποιητής δεν εξήγησε τι τον οδήγησε στην πρότασή του και δεν μπήκε ποτέ σε ανοιχτή διαμάχη με τον συνθέτη. Δεν ξαναμίλησε επ' αυτού. Έμεινε έξω από την αρένα της βίας. Και γιατί να μιλήσει; Η ποίηση ούτε πουλιέται ούτε αγοράζεται. Μεταγγίζεται. Μεταλαμπαδεύεται. Όποιος την αγοράζει και την πουλάει, όποιος τη θυσιάζει στο βωμό του Χρήματος, την καταργεί. Διαστρέφοντάς την τελικά τη σκοτώνει.

Ίσως να ακούγεται αφηρημένο: Λόγος εναντίον Χρήματος. Αλλά εγώ σήμερα νομίζω πως είναι ό, τι πιο χειροπιαστό υπάρχει περίπτωση  να μας βγάλει από το σκοτεινό τούνελ της απόγνωσης.

Αυτή η πρόταση δεν μπορεί να μεταφραστεί σε κίνημα, ιδεολόγημα ή σύνθημα. Κάτι που μπορεί να συνενώσει μεγάλα πλήθη. Μεταφράζεται σε μια απολύτως προσωπική στάση και πορεία του καθενός μας που αναλαμβάνοντας τον βαρύ ρεαλισμό της συνολικής κατάρρευσης θα υπομείνει στο περιθώριο την ανέχεια και τον καθημερινό αγώνα του βίου με μια λάμψη στο βλέμμα που θα πηγάζει από αυτόν τον Λόγο και θα στηρίζει τον ίδιο φωτίζοντας παράλληλα και τον περίγυρό του με το φως της Αλήθειας.

"Πολλά δε θέλει ο άνθρωπος / να 'ναι ήμερος και άκακος. / Λίγο ψωμί, λίγο κρασί / Χριστούγεννα κι Ανάσταση"

(Οδυσσέας Ελύτης)

κείμενο της συγγραφέως Βασιλικής Νευροκοπλή δημοσιευμένο στο protagon

Διαβάστε περισσότερα για αυτό το θέμα...

Γιαγιά και παππούς ειναι παράδοση...!

Τούς κοιτούσα με μάτια ορθάνοιχτα, γεμάτα έκπληξη για όσα μετέφεραν προς εμένα, από έναν κόσμο που φαινόταν τόσο μακρινός, και μου ‘διναν την εντύπωση πως άγγιζε την αρχή των πάντων! Ήταν εξαιρετικά δύσκολο να ξεχωρίσω τότε την πραγματικότητα από το παραμύθι. Ρουφούσα τα λόγια τους σα στεγνό σφουγγαράκι.
Όπως κάθε ενήλικος, καταλαβαίνω πολύ καλά σήμερα, πως είναι αδύνατον ένα παιδί ν΄ αντιληφθεί τον χρόνο. Πρόκειται για μια διάσταση, η έννοια της οποίας οικοδομείται εξαιρετικά αργά και σε άμεση συνάρτηση με τα στάδια ωρίμανσης και τις εμπειρίες του ανθρώπου.
Με λίγα λόγια, αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε τον χρόνο μόλις καταφέρουμε να αποκτήσουμε συνείδηση παρελθόντος, να νιώσουμε τη σημασία του χθες και του σήμερα, και να βρούμε μονάδα για να μετρήσουμε την μεταξύ τους απόσταση.
   Αυτός ακριβώς ήταν ο λόγος για τον οποίο τα λόγια τους φάνταζαν στο μυαλό μου σαν παραμύθι

Το παραμύθι, έχει διαφορετική σημασία για τα παιδιά από αυτήν που έχει για τους ενήλικες. Και ενώ διαθέτει τη δυνατότητα της εύκολης πρόσληψης για να γίνει κατανοητό, εμπεριέχει, παράλληλα, το στοιχείο της αλήθειας.
Αφού, λοιπόν, δεν είχα μεγάλο παρελθόν, κι η ζωή μου ήταν σχεδόν κενή εμπειριών, τα λόγια του παππού κατέφθαναν στ΄ αυτιά μου από μια χρονική απόσταση ασύλληπτη για το μυαλό μου.

    Οι αφηγήσεις της γιαγιας για τα δικά της παιδικά και νεανικά χρόνια, τόσο έντονες, τόσο πειστικές, πού και πού τόσο συναισθηματικά φορτισμένες και τόσο λεπτομερειακά περιγραφικές, αποτυπώνονταν στη μνήμη μου με τέτοιον τρόπο, που απελευθέρωναν τη φαντασία μου, και μου έδιναν την ελευθερία να πλάσω και να συνθέσω αυτά τ΄ ακούσματα με τον δικό μου μοναδικό τρόπο, δίχως να έχω συνείδηση καν – όπως δεν είχε φυσικά κι εκείνη – του τεράστιου επιτεύγματος της οργάνωσης της σκέψης μου και της οικοδόμησης των νοητικών μου σχημάτων   που συντελείτο αυτές τις στιγμές με αυτόν τον πηγαίο και αυθόρμητο τρόπο.

Παρακολουθούσα με δέος το παππού να διηγείται εμπειρίες και περιστατικά από "τα μακρινά" εκείνα χρόνια, για τον τρόπο ζωής,για το στρατό, για τις χαρές και τις λύπες, την ξεγνοιασιά και τα προβλήματα, τον αγώνα των γονιών της, καθώς προσπαθούσαν να επιβιώσουν σε δύσκολες εποχές, τους γάμους και τα πανηγύρια, τους χορούς και τα γλέντια, τα ξεχασμένα, σήμερα, παιχνίδια και τους κανόνες τους, που έπαιζαν με τους συνομηλίκους του, το "μπερτάκι" που ‘πεφτε απ’ τους γονείς ή τον δάσκαλο για τις αταξίες του, και τόσες άλλες πληροφορίες.Πολύ συχνά είχα την ευκαιρία να ενεργοποιώ τις αισθήσεις μου με γεύσεις και μυρουδιές που συνδέονταν άμεσα με τις παραδοσιακές γαστρονομικές απολαύσεις που δημιουργούσε για μένα η γιαγιά.
Ούτε κατά διάνοια μπορούσα να φανταστώ τότε, ότι τα παραπάνω δεδομένα, σε συνδυασμό μ’ εκείνα που προσλάμβανα από τους γονείς μου, δημιουργούσαν την ατομική μου πολιτισμική βάση, πάνω στην οποία, αργότερα, θα στήριζα την προσωπική μου πολιτισμική ταυτότητα.

   Πολύ αργότερα, και χάρη στη βοήθεια και τη συμβολή εξειδικευμένων σπουδών, διαπίστωσα ότι γενιές και γενιές ανθρώπων μεγάλωσαν και δημιούργησαν οικοδομώντας επάνω στα θεμέλια της εκάστοτε οικογενειακής παράδοσης, κεντρικό πρόσωπο της οποίας - και με εξέχοντα πρωταγωνιστικό ρόλο - είναι η γιαγιά και ο παππούς.
Επομένως, αποτελούν για κάθε μικρό παιδί την οικεία μορφή, η οποία, αφενός μεν, είναι φορέας ζωντανής παράδοσης, ηθών και εθίμων, αφετέρου δε, λειτουργεί ως ο συνδετικός κρίκος παρελθόντος – παρόντος, γεγονός που θεωρείται ως ιδιαίτερα σημαντικό για τη θεμελίωση ιστορικής συνείδησης, ενώ λειτουργεί και αξιοποιείται πλέον από τις σύγχρονες διδακτικές μεθόδους ως εργαλείο, απαραίτητο για την ανάπτυξη και την οικοδόμηση ιστορικής γνώσης.

Διαβάστε περισσότερα για αυτό το θέμα...

Μοσχοφίλερο, το διαμάντι του ελληνικού αμπελώνα ...

κείμενα: Κώστας Ταρναβάς | φωτογραφίες: οινοποιείο ΦΡΑΓΚΟΣ ΣΠΥΡΟΣ

Στην καρδιά της Πελοποννήσου στο κεντρικό τμήμα της Αρκαδίας βρίσκεται η περιοχή της  Μαντινείας. Μπορεί το γόητρό της ως ισχυρή πόλη στην
αρχαιότητα να μην υφίσταται πλέον, όμως το θαυμάσιο μοσχοφίλερό της την κατατάσσει στις ισχυρότερες αμπελουργικές ζώνες της χώρας μας.
Το ένδοξο παρελθόν της περιοχής έχουν μείνει να θυμίζουν μόνο τα πολυάριθμα μνημεία.

Το οροπέδιο της Μαντινείας με μέσο υψόμετρο 660 μέτρα περιβάλλεται από τα όρη Μαίναλο, Αρτεμίσιο, Ολίγυρτο, Πάρνωνα και Κτενιά. Τα συγκεκριμένα αργιλώδη και αργιλοασβεστώδη εδάφη “διάλεξε” το κόκκινο αυτό σταφύλι για να χαρίσει στο μοσχοφίλερο έντονα αρώματα τριαντάφυλλου και εσπεριδοειδών. Έτσι κάθε Οκτώβριο γεννιέται σε 5.500 στρέμματα αμπελιών το λευκό κρασί που όλοι απολαμβάνουμε χάρη στη δροσερή φίνα του γεύση κυρίως με ψάρια, πουλερικά, τυριά, αλλαντικά και πράσινες σαλάτες (ενδεδειγμένη θερμοκρασία 12⁰ C).

Το μοσχοφίλερο χαρακτηρίζεται από τους ειδικούς ως ποικιλία ζωηρή και παραγωγική. Τα σταφύλια ωριμάζουν αργά και ο τρύγος πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια του δέκατου μήνα του χρόνου. Ο κίνδυνος από τις φθινοπωρινές βροχές είναι πάντα ορατός και ίσως να αποτελεί ακόμη μια αιτία που το μοσχοφίλερο είναι τόσο “ακριβό” στη γεύση. Οι οινοποιοί λένε πως το κρασί είναι ένας ζωντανός οργανισμός και επηρεάζεται από πολλά.
 Η φράση “ευλογημένος τόπος” είναι πολυφορεμένη, όμως πώς αλλιώς να χαρακτηρίσει κανείς έναν τόπο που παράγει μία από τις καλύτερες ποικιλίες κρασιών στον κόσμο; Γιατί στη Μαντινεία και πουθενά αλλού δεν παράγεται το μοσχοφίλερο.

Όποιοι μάλιστα από τους οινοποιούς δοκίμασαν να το καλλιεργήσουν αλλού, ομολογούν  πως η γεύση και τα αρώματα του  “αυθεντικού”  είναι αξεπέραστα. Είναι μέλος μιας μεγάλης οικογένειας ποικιλιών, με διαφορετικά χαρακτηριστικά και χρώματα που είναι γνωστές με την ονομασία Φιλέρια. Πρόκειται για τη μοναδική κόκκινη, μοσχάτη ελληνική ποικιλία. Αυτό που δεν γνωρίζουν οι περισσότεροι είναι πως το λευκό ξηρό μοσχοφίλερο που απολαμβάνουμε προέρχεται από ένα κόκκινο σταφύλι μεγάλου μεγέθους, κυλινδροκωνικού σχήματος. Μετά την προσεκτική συλλογή της πρώτης ύλης τα σταφύλια τοποθετούνται σε πνευματικά πιεστήρια.

Ο φλοιός διαχωρίζεται από τον μούστο και η ζύμωση που ακολουθεί πραγματοποιείται σε ανοξείδωτες δεξαμενές, σε αντίθεση με τα κόκκινα κρασιά όπου η ζύμωση γίνεται σε δρύινα βαρέλια. Στη συνέχεια ο οίνος μεταφέρεται σε δεξαμενές αποθήκευσης όπου και παραμένει μέχρι την εμφιάλωση. Εκτός από λευκά μπορεί να παράγει και ροζέ ξηρά κρασιά αλλά και φυσικούς αφρώδεις οίνους λόγω της υψηλής οξύτητας που διαθέτει.  Σημειωτέον, εξαιτίας  του ροδαλού χρώματος των σταφυλιών η οινοποίηση λευκών κρασιών απαιτεί μεγάλη προσοχή.

Πριν από 41 χρόνια, το 1971, στη Μαντινεία δόθηκε το δικαίωμα να παράγει οίνο Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας ( Ο.Π.Α.Π.). Τα αμπέλια της ζώνης καλλιεργούνται με τις ποικιλίες μοσχοφίλερο και ασπρούδες (ονομασία που καλύπτει πολλές λευκές ποικιλίες). Για την παραγωγή των οίνων Ο.Π.Α.Π. Μαντινεία γίνεται συνοινοποίηση μοσχοφίλερου κατά 80% και ασπρουδών κατά 20%.  
Το μοσχοφίλερο συγκαταλέγεται στα τέσσερα “βαριά χαρτιά” της ελληνικής οινοπαραγωγής. Επελέγη μαζί με το Αγιωργίτικο Νεμέας, το Ασύρτικο Σαντορίνης και το Ξινόμαυρο Νάουσας ως μία από τις τέσσερις ποικιλίες – πρεσβευτές των ελληνικών οίνων. Στο εξωτερικό η ποικιλία χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης  και ίσως έχει φτάσει η ώρα η “Πολυάμπελος χώρα” του Ομήρου να αποκτήσει και πάλι τη χαμένη αίγλη που κατείχε στην αρχαιότητα.
Η ιστορία

Οι απόψεις διίστανται και η βιβλιογραφία για το μοσχοφίλερο είναι πλούσια. Μερικοί θεωρούν πως πρόκειται για την Καπνία άμπελο που αναφέρουν οι αρχαίοι συγγραφείς. Μια άλλη εκδοχή υποστηρίζει πως την ποικιλία την έφεραν οι Βαυαροί επί  Όθωνα και πως πρόκειται για μια παραλλαγή είτε της ιταλικής ποικιλίας Traminer, είτε της γαλλικής Gewurztraminer. Πάντως όπως και να έχει, το μοσχοφίλερο είναι ένα, μοναδικό και 100% ελληνικό τέκνο της αρκαδικής γης.




 



Το οινοποιείο και οι αμπελώνες βρίσκονται σε μια απο τις αρχαιότερες περιοχές της Ελλάδας, γνωστή παγκοσμίως απο τα Ομηρικά έπη, τις τραγωδίες των Αρχαίων ποιητών και τους μύθους των Ελλήνων. Οι ανασκαφές στισ Μυκήνες, έφεραν στο φώς της ιστορίας όλα όσα ήταν γνωστά μόνο ως μύθοι.

Με απόλυτο σεβασμό στον τόπο και στις παραδόσεις, το οινοποιείο Φράγκου σας καλεί σε μια διαδρομή γεύσης μέσα απο τους αιώνες.



Άρθρο που δημοσίευσε το περιοδικό

"ΕΠΑΘΛΟ". (Είναι το ίδιο περιοδικό που είχε φέρει στο φως της δημοσιότητας

τις, σπάνιας ομορφιάς, φωτογραφίες από το φαράγγι Ινάχου

του Αρτεμισίου).

Διαβάστε περισσότερα για αυτό το θέμα...